Dlaczego noszenie protezy oka jest wskazane?
Chociaż część osób nie zdaje sobie z tego sprawy, na utratę oka narażeni są pacjenci w różnym wieku. Nie zawsze jest ona związana z wypadkiem – może być skutkiem jaskry, nowotworu, cukrzycy i wielu innych chorób. Narząd wzroku może się nieprawidłowo rozwinąć u dziecka, którego mama w czasie ciąży chorowała m.in. na różyczkę. W każdym z tych przypadków wskazane jest, by pacjent wtedy, gdy tylko będzie to możliwe (zazwyczaj 5-6 tygodni po enukleacji, tj. operacji usunięcia gałki ocznej), zaczął nosić protezę. Jest to niezwykle ważne z co najmniej kilku powodów.
Wpływ protezy na zdrowie fizyczne
Zacznijmy od tego, dlaczego protezę powinno się nosić w niedługim czasie od operacji. Po usunięciu gałki ocznej często dochodzi do zwłóknienia mięśni oka i zaniku tkanek oczodołu. Najprościej mówiąc, oczodół kurczy się, a im później po operacji, tym trudniej dopasować protezę. Czas po operacji jest też kluczowy w przypadku usunięciu oka u małych dzieci i młodzieży. To pacjenci, którzy wciąż rosną – proteza jest potrzebna, by kształt i struktury oczodołowe młodego pacjenta rozwijały się prawidłowo. Proteza oka zapobiega między innymi również zarastaniu i deformacji powiek, czy ich zapadaniu się do oczodołu.
W przypadku bezocza i małoocza zabieg należy podjąć bez zbędnej zwłoki.
Proteza oka nie tylko zapobiega kurczeniu się struktur oczodołu, ale też chroni go przed kurzem, pyłem, zakażeniami i uszkodzeniami mechanicznymi.
Proteza oka a zdrowie psychiczne
Dobrze dobrana proteza oka jest rzeczą bezcenną, jeśli chodzi o zdrowie psychiczne pacjentów. Kontakt wzrokowy jest naturalną częścią interakcji pomiędzy ludźmi – brak oka jest więc natychmiast zauważany. Pacjenci po enukleacji zwykle wstydzą się swojego wyglądu, mają zaniżoną samoocenę i tracą pewność siebie. To może prowadzić do poważnych i groźnych zaburzeń zdrowia psychicznego, takich jak np. depresja. Proteza oka sprawia, że pacjenci mogą wrócić do dawnego życia, swojej pracy i przestają unikać interakcji z ludźmi.
Noszenie protezy jest kluczowe w przypadku dzieci i młodzieży, które dzięki niej mają szanse na prawidłowy rozwój psychiczny i normalne kontakty z rówieśnikami.
Część pacjentów miewa problem z doborem tradycyjnych materiałów (szkło, akryl), z których ma być wykonana proteza – głównie z powodu uczuleń lub niestandardowego kształtu oczodołu. Rozwiązaniem problemu są jednak nowoczesne protezy wykonywane techniką druku 3D, produkowane z hipoalergicznych, biokompatybilnych materiałów. Dodatkowo tęczówka w tego typu protezie jest wykonana w fotograficznej jakości ze zdjęcia drugiego oka.